Komputer stacjonarny na końcówkę roku 2020 i początek kolejnego.

Części do złożenia PC

Laptopów zbytnio nie ma, no przynajmniej nie w rozsądnych cenach, a ja co za tym idzie też trochę ochoty by wybierać coś na siłę, bo będziecie mocno przepłacać, więc ogólnie ciężko robić zestawienie na listopad, to póki co napiszę to biorąc pod uwagę, że całkiem sporo osób chce teraz składać zestawy. Sytuacja jest o tyle nieciekawa, bo co prawda odbyły się premiery RTXów 3070, 3080 i 3090, ale są nierealne do dostania, no przynajmniej w cenach z premiery, gdzie zamówienia z niej wciąż nie zostały zrealizowane, w zasadzie z pierwszej godziny dalej nie wysłano. RTX 3070 jak wie się gdzie szukać to jest trochę łatwiejszy do dostania, ale 2899 zł za MSI RTX 3070 X Trio uważam dalej za bardzo dużo, zobaczymy ile będą kosztować niereferenty RX6800 i RX6800XT. Duży popyt na nowe Ryzeny z rodziny Zen 3, które w zasadzie zrównały się procesorami Intela w grach(w jednych tytułach są lepsze, w innych gorsze) w zadaniach profesjonalnych wyższa wydajność nie podlega dyskusji powoduje pewne problemy z ich dostępnością. Najtrudniej obecnie otrzymać najbardziej opłacalny w przeliczeniu na rdzeń 5900X, złożono na niego też generalnie najwięcej zamówień. Najniższe ceny nowych ryzenów ma obecnie duński sklep proshop. Jeżeli chodzi o nowe karty AMD, które debiutują w wersji referencyjnej 18 listopada, niereferenty podobno 25. Tyle z wstępu, wydaje mi się, że to co tutaj piszę powinno wam trochę ułatwić wybór.
Procesory 
AMD Zen 2, ryzeny 3XXX:
Na pewno brałbym ryzena Zen 2 na jakiejś promocji albo używkę z konkretnej daty produkcji od w zasadzie lutego do końca kwietnia były najlepsze sztuki, potem zaczęła się selekcja i te dobrze kręcące się procesory stały się 3600XT, 3800XT i 3900XT, a resztę kasztanów zaczęto wypuszczać jako zwykłe modele. Jeżeli chodzi o gwarancję na np. używane procesory AMD rachunek jest wam zbędnych, w zasadzie wystarczy sam procesor, ale musi pochodzić z wersji BOX, nie OEM, bo inaczej nie zrealizujecie naprawy gwarancyjnej, wysyłka bezpośrednio do AMD w Holandii na ich koszt w obie strony po pozytywnym rozpatrzeniu RMA ze strony AMD. 

Na odpromienniku ciepła(IHS) 2010SUS (20 - 2020 rok, 10 - 10 tydzień ów roku, później są 3 literki z miejscem złożenia chipu i skąd pochodzi wafel krzemowy z którego go wyprodukowali [PG] - Penang w Malezjim  [SU]uzhou, Chiny, wafel: [S] - Saratoga, [T] - Texas. Dlaczego? - niższe napięcia, lepiej się podkręcają i boostują, większe też szanse na infiti fabric pracujące na 1900MHz(więc 3800MHz synchronicznie dla pamięci). Niektórzy też to robią dla ciszy i niskich temperatur ustawiają 4.2-4.3GHz na niskich napięciach. Wiemy, że te 2010-2014 są lepsze, sporo sztuk podkręca się na 4.4-4.5GHz przy rozsądnych napięciach, Zen 2 powyżej 4.3GHz już zaczyna słabo skalować z częstotliwością to tak tytułem ciekawostki. Dobrym protipem jest kupienie go sobie w sklepie stacjonarnie gdzie jest kilka sztuk i wybranie najmłodszego procesora, pudełka z ryzenami mają okienko z przeźroczystym plastikowym blistrem w którym znajduje się procesor i widać IHS na który jest nadrukowany numer seryjny procesora i data produkcji. 

- AMD Ryzen 5 3600 od 899 zł - linki - najtańszy Zen 2 na przeczekanie aż Zen 3 stanieje
- AMD Ryzen 9 3900X od 1969 zł - linki - półprofesjonalny 12 rdzeniowy procesor gdyby 5900X okazał się za drogi, ale bardziej zwyczajnie niedostępny
- AMD Ryzen 9 3950X ma sens jedynie w przypadku dużej przeceny gdy komuś potrzebne jest 16 fizycznych rdzenie, bo w zasadzie 5950X go rozjechał w użyciu profesjonalnym, a i czasami w zadaniach wykorzystujących wszystkie wątki dogania go 5900X, od 3270 zł - linki

Wyżej binowane wersje 3600X aka 3600XT, 3800X aka 3800XT, 3900X aka 3900XT, nie mają sensu z uwagi na wysoką wycenę.

Podkręcanie manualne procesora Zen 2 czyli ryzenów 3XXX
Informacje do manualnego podkręcania wszystkich rdzeni czy CCX OC ryzenów 3XXX nie zalecałbym się przekraczać 1.275-1.28V z uwagi na możliwą degradację słabszych chipów, podobnie tyczy się sprawa przekraczania 90 stopni, większość osób podkręcających używa też obecnie środkowej load line calibration w biosie z większym vdroppem z uwagi na niewykrywalne bez oscyloskopu tętnienia napięć, które mogą uszkodzić procesor. Co więksi panikarze sugerują by przekraczać 1.2V. Inni by określić maksymalny FIT dla procesora ustawieniem PBO na PPT: 300, TDC: 230, EDC: 230 i włączenie prime95 small fft by zobaczyć co pokaże hwinfo w miejscu "cpu core voltage svi2 tfn", które ma być według nich maksymalnym bezpiecznym napięciem dla procesora tylko nierzadko są to wartości 1.18V i mniej co wydaje się mało realne. Prawda jest taka, że raczej takie degradacje to bardzo rzadkie przypadki, szczególnie gdy wykorzystujecie komputer głównie do gier, przeglądania Internetu i oglądaniu filmów, gdzie jednak do chipu nie płynie prąd o wysokim natężeniu i równie dobrze mogłaby się tak czy siak zdegradować czy mieć problemy z pracą na domyślnych ustawieniach, sam posiadałem taką sztukę, która została wymieniona na nową przez AMD. Każda sztuka jest inna, więc może zdegradować ją inne napięcie, osobiście nie potwierdzam metody na jego wyznaczenie z primem95(patrząc do jakich napięć u wielu osób spada pod tym obciążeniem). Na 3900X czy 3950X jak już chcecie podkręcać manualnie to największy sens ma kręcenie osobno każdego z CCXów, ale jak wszystko, wyniki zależą to od szczęścia w loterii krzemowej. W każdym razie niech każdy robi jak uważa i na własną odpowiedzialność, na temat bezpiecznego napięcia powstawały gównoburze i jedni spierają się z drugimi najczęściej tymi, którzy w ogóle nie podkręcają i nie robili tego zbytnio z przeszłości powtarzając jak papugi rzeczy, które wyczytali na reddicie, ale może być tak, że te sztuki, które się zdegradowały to i tak by to zrobiły na stocku czy pod pbo po pewnym czasie i ktoś miał pecha. Istotne jest by niezależnie od tego czy podkręcanie manualnie normalnie wszystkie rdznie, wykorzystując OC CCXów, PBO czy EDC Bug bardzo istotne jest by mieć włączone global c-states cotrol, które pozwala na obniżanie napięć nieużywanych rdzeni i ostatecznie ich parkowanie usypiając je. Niektórzy jeszcze radzą by w planie zasilania w windowsie włączyć AMD CNQ oraz w biosie Power Supply Idle Control = Low Current idle.

Na dobrą sprawę nie ma znaczenia gdzie i od kogo w Europie kupicie procesor byleby miał pochodzenie z pełnego BOXa, gwarancja procesora jest rest realizowana na podstawie numer seryjnego z procesora/pudła bezpośrednio u producentem. Często da się załatwić odsyłkę na ich koszt, ja tak odsyłałem do nich zawsze, jak się trafi na dobry okres to całość można zamknąć w tydzień, najszybciej wysłałem im cpu w poniedziałek, a w piątek już miałem u siebie nowy. Do AMD wysyła się do Holandii tylko sam procesor, więc równie dobrze możecie sprzedać fabryczne chłodzenie, które przychodzi wam z boxem, dostajecie z powrotem pełny BOX.

Ustawienia PBO i limitów do wprowadzenia w biosie płyty głównej:
PPT: 300
TDC: 230
EDC: 230
Precision Boost Overdrive Scalar: 4x lub 2x
Max CPU Boost Clock Override: 200MHz, przeważnie nic nie daje, ale warto to ustawić dla ryzena 3600 i 3700X.
Niektóre chipy pozwalają jeszcze na pracę z ujemnym offsetem napięć od minus 0.05V do 0.1V tutaj należy patrzeć na kompromis. PBO domyślnie najlepiej działa na płytach Gigabyte'a.

Oraz gdzie to jest w biosie + ustawienie profilu XMP od Buildzoida, płyty: AsusaGigabyte'a.

PBO działa to jak działa, jest natomiast pewien błąd, który można wykorzystać by uzyskać więcej czyli coś takiego jak PBO Bug, który pozwala na uzyskania wyższych wartości niż to co wyżej przy zachowaniu części zabezpieczeń AMD przeciwko uszkodzeniu chipu, EDC bug podnosi drugi ukryty limit dla instrukcji AVX, który wygląda na to, że ogranicza zegary i napięcia nie tylko w nich. Skutkuje to przede wszystkich wyższymi zegarami w obciążeniach wielowątkowych widać też wyższe zegary w grach, minus, że każdy chip ma inną wartość EDC i trzeba ją znaleźć na własną rękę co jest dość czasochłonne.
3960X - EDC 30
3950X - EDC 20~25
3900X - EDC 16
3800X - EDC 10
Zakres do przetestowania wartości dla EDC od 0-30, każdy ryzen jest inny, więc sugerowane wartości wyżej nie muszą być koniecznie najlepsze.
PPT 150-200+, 300
TDC 130 lub 230 lub 500
EDC 0-30

Jak wyniki single, multicore oraz opóźnienia pamięci w benchmarkach są gorsze niż były lub zegary nie wstają z niższych na turbo lub następuje crash to już wiecie, że wartość EDC jest zła i zwiększacie ją o 1 w górę aż znajdziecie właściwą. 

Po więcej informacji zapraszam tutaj - link, sprawdzałem osobiście, więc wiem, że to działa, a przynajmniej tak było na starszych biosach, nie wiem czy nie załatali tego w nowszych rewizjach, poznacie po zegarach, tylko tak jak wspominałem wyżej trzeba zmarnować trochę czasu na testy. Oczywiście należy też sprawdzić jak się procesor zachowuje pod dużym obciążeniem jeżeli napięcie w Hwinfo nie spada poniżej 1.3V to należy zrezygnować z EDC Buga by nie zdegradować procesora. PBO i EDC bug też nie nadają się do programów korzystających z instrukcji AVX, renderowania i obróbki wideo oraz innych mocno obciążających wszystkie wątki zastosowań, wówczas lepiej się sprawdzi CCX OC.

Wbrew temu co się pisze nie tylko manualne OC/CCX OC ze statycznym napięciem powyżej 1.275V może długofalowo zdegradować procesor, ale też zarówno EDC BUG jak rzekomo bezpieczne PBO, więc robicie to na własną odpowiedzialność. Każda sztuka jest inna.

AMD Zen 3, ryzeny 5XXX:
Część osób pewnie zdziwi dlaczego nowe ryzeny z rodziny Zen 3 mają numerację zaczynającą od piątki, nie czwórki, AMD zrobiło to po to by ujednolicić nazewnictwo, bo jak wiadomo mobilne procesory i APU z Zen 2 miały czwórkę z przodu, ale już w pierwszym kwartale kolejnego roku to popsują wypuszczając na rynek mobilne cpu z Zen 2 i Zen 3 rozpoczynające się od piątki.

Jeżeli chodzi o wydajność out of box to chyba już wszyscy widzieli i przejrzeli sobie testy, w zadaniach profesjonalnych nowe ryzeny pokonały ostatecznie Intela w tych kilku aplikacjach, które im zostały, bo już Zen 2 ogólnie sobie radziło tam bardzo dobrze.

W grach bywa różnie, w jednych są lepsze procesory 10 generacji Intela w innych nowe ryzeny od AMD, ale w większości obecnie raczej ze wskazaniem na CPU od AMD. Każdy zdecyduje sobie sam jaki procesor wybierze, przejrzy testy, wykresy, policzy doda ceny procesora i płyty. Fakty są takie, że AMD wyceniło swoje nowe procesory dość wysoko, mając teoretycznie lepszy produkt zachowali się tak jak Intel czyli każda duża korporacja, kończąc z byciem dobrym wujkiem.

Nowe ryzeny są bardzo popularne i coraz ciężej dostępne, szczególnie 5900X z uwagi na to, że jest najbardziej opłacalnym procesorem AMD w przeliczeniu wydajność i ilość rdzeni w stosunku do ceny. Najniższe ceny ma proshop, ale w związku też z tym czasy oczekiwania na procesor to druga połowa grudnia. Proshop to duński sklep obsługujący: Danię, Skandynawię, Niemcy i Polskę, nie zdzierał na premierach, bardzo dobra obsługa klienta i przede wszystkich transparentność czego brakuje polskiej januszerce, która wrzuciła za nowe procesory i karty ceny premium. 

- AMD Ryzen 5 5600X od 1399 zł w proshopie, dobry stosunek ceny do jakości jeżeli chodzi o gry czy oprogramowanie w którym wystarczy 12 wątków. Póki co do gier jest wystarczający problem polega na tym, że konsole mają 8 rdzeni z czego 7 udostępnione jest deweloperom na gry i 6 rdzeni zwyczajnie za rok, 1.5 może być za mało, bo tendencja będzie pisania gier pod większą ilość wątków z tym, że 5800X jest obecnie chyba najmniej opłacalnym procesorem AMD szczególnie, że za mniej można mieć 10 rdzeniowy 10850K. ceneo - linki
AMD Ryzen 7 5800X od 2099 zł jak wyżej wspomniałem słaby stosunek ceny do możliwości, zwłaszcza na tle 10 rdzeniowego procesora. Na papierze jest to najmniej opłacalny procesor, ale kto wie czy w przyszłości nie będzie mieć większy sens 5600X czy znów 5900X przynajmniej do gier z uwagi na brak cross latency i jeden CCX. Część osób narzeka na wysokie domyślne temperatury, jak to AMD oficjalnie stwierdziło 90 stopni to normalność. ceneo - linki
AMD Ryzen 9 5900X od 2549 zł - kto wie czy nie najczęściej wybierany procesor z nowych ryzenów, nie tylko dlatego, że w przeliczeniu ceny na rdzeń jest najbardziej opłacalny, ale też z uwagi na trafianie do wielu prebuildów jako reklamowany przez AMD najlepszy do gier. W każdym razie za 450 zł więcej względem 5800X dostajecie 50% więcej rdzeni. Jednak tak jak pisałem wyżej pomimo tego, że posiada 12 rdzeni być może czysto do samych gier 5800X może być lepszy długoterminowe. Jeżeli ktoś nie wie to ten procesor składa się 3 chipletów w tym dwóch bloków po 6 rdzeni, gdzie pierwszy jest lepszy osiągający wyższe zegary, a drugi gorszy do czego zmierzam jeżeli gra wrzuci na te słabsze rdzenie zamiast na mocniejszy chiplet i część wątków będzie rozbita na jednym, a część na drugim stracimy na opóźnieniach z uwagi dłuższą drogę do komunikacji pomiędzy rdzeniami w części gier jest/będzie to widoczne wówczas będzie on generował mniej klatek na najmocniejszych kartach. Najczęściej też wybierany do zadań profesjonalnych, gdzie jest się w stanie wykorzystać 24 wątki. ceneo - linki
AMD Ryzen 9 5950X procesor dla osób, które są w stanie wykorzystać wszystkie 32 wątki, w proshopie od 3799 zł. ceneo - linki

Podkręcanie Zen 3:
Ogólnie na stocku pobór energii jest niższy niż dla Zen 2, przy OC w tym PBO oczywiście, że będzie cieplej, bo co prawda 7 nm proces dalej dojrzał, ale też zegary poszły w górę. Warto mieć chociaż dobre powietrzne chłodzenie i AIO(np. Arctica Liqudid Freezer II 280 mm) dla 16 rdzeniowca, chociaż chłodzenia na poziomie Noctui D15 tez dadzą radą przy dwuchipletowych procesorach, zwłaszcza gdy wiemy co robimy i odpowiednio wszystko dobierzemy inaczej możemy go dobić do jego limitu, dla Noctui 200W na Zen 3 to już podchodzimy pod prawie 100 stopni podczas mocno obciążającego testu z wykorzystaniem instrukcji AVX2, pod 190W jeszcze sobie poradzi.

- PBO macie opisane wyżej przy okazji Zen 2, za dużo się nie zmieniło działa na tej samej zasadzie, wartości też podobne
- Curve Optimizer - nowość wprowadzona z Zen 3, trzeba nad tym trochę posiedzieć i odpowiednio sobie podobierać wartości, ale może być najlepszą opcją jeżeli o zegary w grach, takie PBO 2.0, warto się pobawić zobaczyć jak to działa na 5800X i 5900X, więcej od Elmora - link Widziałem, że w nowszych biosa/betach również dla płyt z B450 i X470 możliwa jest też modyfikacja krzywej dla Zen 2. W tej chwili zaleca się by ustawiać mniejszy ujemny offset na mocniejsze, wyżej boostujące rdzenie np. minus 5 mV, a na resztę np. minus 10 mV, poniżej 15mV nie macie co schodzić, bo nie będzie stabilne. Niektórzy oprócz tego w dwuchipletowych jednostkach bardziej schodzą na drugim chiplecie, ale to wszystko wymaga testów. Dopóki nie będzie biosów z nową agesą to też ciężko o jakieś testy, bo na 1.1.0.0C/D jak sprawdzałem to tak to średnio działa i wolę statyczne OC z różnymi wartościami dla CCXów.
- CCX OC, podkręcanie osobno każdego z chipletów dla zadań wykorzystujących mocno obciążenia wszystkich wątków np. wykorzystujące instrukcje AVX, rendering, obróbkę wideo, bo podczas takich zadań na stocku mocniej spadnie zegar do 4200-4300MHz, na PBO też. Podobno ścieżki i ogólnie Zen 3 są trwalsze Zen i ludzie korzystają z wyższych napięć, ale już przy 1.3-1.325V ustawionym w biosie może wam się skończyć chłodzenie podczas testów stabilności. Czasami też dzięki też dzięki bardziej stabilnemu zegarowi można liczyć na wyższych klatkarz w grach, bo większa wydajność w zadaniach profesjonalnych wykorzystującą większą ilość wątków jest niepodważalna. Manualne OC na napięciach 1.3V i mniejszych robi się też z uwagi na niższe temperatury operacyjne i cichszą pracę z uwagi na niższe obroty, wahania napięć i obrotów wentylatorów. Każdy oczywiście zrobi jak uważa, według zastosowań i oczekiwań. 4.7GHz na wszystkich robią średnio-lepsze sztuki na jeszcze w miarę rozsądnych napięciach. 4.8GHz już ciężko.

Chłodzenie procesora:
Powietrzne:
- z używek za śmieszne pieniądze da się wyrwać Pentagrama Karakorum, zapina się go na oryginalny koszyk od AM4 sprawdzałem sam kilkukrotnie, trzeba tylko użyć trochę siły i uważać by nie połamać metalowych zapinek, gdyby komuś fabryczny wentylator był głośny to zawsze można go zastąpić cichym i nawet wydajnym ARCTIC P12 PWM za 25 złotych.
- Najtańsza nowa znośna będzie Fera 3 od 100 zł - linki, przed epidemią tutaj też był arctic freezer 34 nierzadko na promocjach za 69 zł, ale sprzedający, bo dobrych recenzjach poczuli pieniądze i jego ceny wzrosły
- dla fanów aliexpress za około $22(kiedyś był tańszy, ale jak zaczęli go recenzować i okazał się niezły oraz popularny to ceny jego zostały podniesione tak jak z freezerem 34 wyżej) chiński Snowman M-T6, 2 wentylatory, 6 heatpipe'ów, który radzi sobie nieźle z podkręconym 12 rdzeniowym ryzenem 3900X na 4.2GHz allcore przy 1.28V - recenzja(wersja z 2 wentylatorami ma jeszcze koło 2 stopni mniej) - link, przykładowe linki - 12 - tylko sprzedającemu trzeba jasno napisać by wysłał to sinotransem z numer śledzenia zaczynającym się od ASS0045, by czasem nie nadał tego singapore postem czy china post, bo nie tylko będzie czekać 1.5-2 miesiące na paczkę, ale też pewnie wpadnie na odprawę celną i zapłacicie vat
- Najbardziej opłacalny biorąc pod uwagę stosunek ceny do wydajności dostępny w Polsce jest pewnie Gelid Phantom, cena zaczyna się od 138.50 zł - link, zdolność odprowadzania ciepła 200W, tu macie test na podkręconym 1700X na wysokich napięciach, przy poborze 170W ma 79 stopni - link, w blenderze taki 3900X przy rzeczywistym 1.25V i 4.325-4.350GHz allcore ciągnie koło 160W, więc sobie spokojnie powinien poradzić. Tylko proszę mnie nie przeklinać jak go będziecie montować, bo by założyć radiator do mocowania potrzebny wam jest mocno namagnesowany śrubokręt i trochę siły by ugiąć te sztywne sprężynki na śrubkach. Chłodzenie wydajnościowo zbliżone i często porównywane do popularnego Grandisa 3, który ma trochę cichsze wentylatory, ale też jest droższy o prawie 60 zł. W każdym razie do wartości domyślnych takiego np. 5900X spokojnie wystarczy,
- Jak ktoś szuka czegoś lepszego to Scythe Fuma 2, chłodzenie całkiem niezłe i w miarę ciche, dostępne za około 230-280 zł, bywa w morele i x-komie
- Jeżeli ktoś preferuje bardzo ciche, ale dalej dość wydajne chłodzenie to jest masywny Scythe Ninja 5 od co najmniej 258 zł - linki, słabsze i cięższe od Fumy, ale bardzo ciche.

Znormalizowane testy Gamers Nexus - hałas 35dBA, 16 rdzeniowy - 3950X, obciążenia - 198W,  21 stopni w pomieszczeniu(więc jak u as jest w pokoju np. obecnie 24 to możecie dodać sobie do wyników 3 stopnie):
0. Arctic Liquid Freezer II 420 od 499 zł jak wam w ogóle wejdzie do obudowy chłodnica o długości 458mm
1. Arctic Liquid Freezer II 360 71.9 *C - od 459 zł - linki
2. Arctic Liquid Freezer II 280 73.4 *C - od 399 zł - linki
3. Kraken X63 75.5C - od 649 zł - linki
4. Kraken X73 75.9 *C - od 783 zł, podobny poziom - linki
5. Noctua D15 79.6 *C - 419 zł za wersje na wszystkie podstawki - linki, od 385 zł z zapinką tylko pod AM4 - linki
6. Deepcool Assassin III 79.9*C 379 zł - linki

Temperatury sekcji VRM przy takim obciążeniu w zależności od chłodzenia, płyta to MSI X570 Ace - link, skrót na Arcticach jest lepiej niż na Noctui i bardzo duża różnica względem Krakenów.

Obroty wentylatora i pompki na max:
0. Arctic Liquid Freezer II 420, większości odpadnie z uwagi na rozmiary chłodnica ma 458 mm, a grubość z wentylatorem to 65 mm(istotnia informacja przy montażu go na górze obudowy), rurki są dość krótkie, bo mają zaledwie 45 cm tak jak pozostałe modele z serii co jest dużym błędem ze strony Arctica. W każdym razie do tego potrzebna jest dość duża obudowa 458 mm to duża wartość i nawet w tych gdzie normalnie na przodzie jest przeznaczone
1. Arctic Liquid Freezer II 360 70.6 C - 43.2dBA
2. Arctic Liquid Freezer II 280 71.9 *C - 42.5dBA
3. Kraken X72 71.9 *C - 53 dBA
4. Kraken X62 72.2C - 51.5dBA
5. Deepcool Assassin III 75.2*C - 46.6dBA
6. Noctua D15 76.2 *C - 43.9dBA

Ważna informacja montujących kupujących takie AIO:
Chłodnicę powinno się montować na przodzie z przewodami na dole z kilku powodów:
- by zmniejszyć szanse na tyrkotanie i uszkodzenie pompki w związku z gromadzeniem się bąbelków powietrza
- zmniejszyć odparowywanie płynu
- większą trwałość AIO
- niższe temperatury procesora, więc i wyższe fabryczne boosty przy niewielkim wzroście na gpu

Fabryczne chłodzenie ryzenów ma już pastę na radiatorze, co prawda kiepską, ale jest, do wymienionych przez mnie jednak musicie dokupić pastę termoprzewodzącą:
- Gelid GC Extreme, od 13 zł za 1g(do pokrycia procesora w zupełności wystarczy, jeszcze pewnie zostanie) - linki, 3.5g od 29 zł - linki topowa pasta z najlepszym stosunkiem ceny do możliwości
- Thermal Grizzly Kryonaut od 28 zł za 1g - linki, od 79 zł za 5.5g - linki zdarzają się partie, których mieszanka pasty wspomaga ścieranie, zostawiając rysy na IHSie czy podstawce chłodzenia
Test past, 9900K@5.0GHz 1.35V, ponad 210W do odprowadzenia - z chłodzeniem powietrznym, na AIO

Z tańszych past Arctici MX4 szybko tracą swoje właściwości przewodzące, ale nie wiem czy to nie kwestia po prostu kiepskiej partii, z tanich Arctic MX2. Gelid GC Extreme, Noctuy NTH1, NTH2 są trochę trwalsze od Kryonauta i przeważnie na rdzeń GPU zakłada się Gelida lub NTH2.

Monitorowanie temperatur i napięcia:
- jedyną sensowną do tego aplikacją jest Hwinfo64, napięcia rzeczywiste jakie otrzymuje cpu to znajdują się w: Cpu Core Voltage(SVI2 TFN), a temperatura Cpu (tctl/tdie) możliwe jest też zapisywanie pomiarów do plik .csv, a potem odczyt tego na wykresach tą aplikacją - link

Płyty Główne
(informacja na temat jakość VRM):
lista najnowszych biosów od Niemców, codziennie aktualizowana, wersje z agesą 1.1.0.0 i nowsze mają wsparcie dla procesorów Zen 3 to tak w kontekście - link  Agesa, która 1.1.9.0, która ma się zacząć pojawiać jakoś w pod koniec grudnia i w styczniu w nowych biosach producentów ma mieć poprawioną obsługę infinity fabric powyżej 1900MHz, mam nadzieję, że tym razem bez błędów WHEA oraz usprawnioną krzywą w curve optimizerze. Warto dodać, że nowa agesa też ma dalej problemy z portami USB i wbrew temu co AMD zapowiadało jakoś nie poprawiła specjalnie osiąganie stabilnych 2000MHz na infinity fabric.



Płyty wyposażone w chipsety A320, B350M B350 i X370 nie otrzymają oficjalnego wsparcia dla Zen 3, może kiedyś chińscy czy rosyjscy moderzy wypuszczą takie modyfikowane biosy do popularnych płyt i modeli od Asrocka, gdzie chyba jest najmniej zmian.

By ułatwić wam wybór płyty stworzyłem tabelkę porównującą najciekawsze według mnie modele uwzględniając jeszcze cenę, każda płyta z listy powinna dać sobie radę z nawet podkręconym 16 rdzeniowym ryzenem 5950X, zawiera też ona tylko płyty z przyciskiem bios flashback z uwagi na to, że żadna obecnie fabrycznie dostępna w sklepach nie ma aktualizacji do najnowszych ryzenów, trzeba wgrać ją samemu, sam proces aktualizacji jest banalny: wystarczy pendrive w formacie plików FAT32 i bios ściągnięty ze strony producenta płyty, wypakowanie pliku na pendrive'a i zmiana jego nazwy na msi.rom dla płyt MSI, gigabyte.bin dla płyt Gigabyte'a, Asus ma specyficzne nazwy i rozszerzenia dla poszczególnych płyt, więc musicie poszukać, dalej wpięcie w odpowiedni oznaczony port USB z tyłu płyty włożone już do obudowy (z podpiętym zasilaniem procesora i płyty, karty oraz ram też mogą być tam włożone, a nie jak sugerują bez, to nie ma znaczenia, pendrive czasami ma, bo nie z każdego startuje szczególnie na kapryśnych płytach MSI) wciśniecie tam obok niego przycisku po czym dioda zacznie migać, następnie dioda na pendrivie i czekamy aż proces się skończy, a one przestaną migać trwa od kilku do kilkunastu minut.


mATX:
- Gigabyte Aorus Pro-P od 504 zł - linki
- MSI B550M Mortar od 559 zł - linki

ATX, B550:
- MSI B550-A Pro od 555 zł - linki 4 warstwowe PCB
- Asus TUF Gaming B550 Plus od 641 zł - linki niskie temperatury pomimo słabszej sekcji vrm zawdzięcza dużym radiatorom 4 warstwowe PCB
- MSI B550 Gaming Plus od 599 zł - linki 4 warstwowe PCB
- Gigabyte B550 Aorus Elite od 625 zł - linki 4 warstwowe PCB
- Gigabyte B550 Aorus Elite v2 od 634 zł - linki 4 warstwowe PCB
- MSI B550 Tomahawk od 697 zł - linki 6 warstwowe PCB
- MSI B550 Gaming Edge Wifi od 835 zł - linki 6 warstwowe PCB
- Gigabyte B550 Aorus Pro od 771 zł - linki 6 warstwowe PCB
- Gigabyte B550 Aorus Pro v2 od 794 zł - linki poprawiona topologia pamięci względem V1 6 warstwowe PCB
- Asus ROG Strix B550-A Gaming od 779 zł - linki to samo co B550-F różni się kolorystyką, ma białe/srebne radiatory 6 warstwowe PCB
- Asus ROG Strix B550-F Gaming od 859 zł - linki wersja z wifi od 889 zł - linki 6 warstwowe PCB

Topowe płyty na B550:
- Asus ROG Strix B550-E Gaming(ma wifi) od 1085 zł - linki
- Gigabyte B550 Aorus Master(ma wifi) od 1215 zł - linki brać jak najnowszą rewizję, z tego samego powodu co wyżej, nowsze mają poprawioną topologię pamięci.

Nowsze rewizje płyt Gigabyte'a mają poprawioną topologię pamięci. Przy Elite Gigabyte poskąpił i skorzystał z 4 warstwowego PCB zamiast 6 jak w reszcie co może skutkować gorszym potencjałem OC pamięci i obsługą wszystkich banków na wyższych częstotliwościach. Przykładowo porównując płyty tej samej firmy Aorus Elite vs Pro V2 na dwóch slotach czy to 2x8GB czy 2x16GB jakiś dużych różnic nie będzie, na obu powinna dać się dociągnąć podkręcenie czy ogólnie obsługę pamięci na 4000MHz. Przy 4 kościach to już raczej coś z B550 z lepszą topologią i 6 warstwami, więc Aorus Pro V2, Tomahawk, Gaming Edge, B550-A/B550-F na nich o ile nie trafił wam się kiepski kontroler i procesor pozwala na pracę z ifninity fabric powyżej 1900MHz powinna dać się dociągnąć nawet 4x16GB dual rank do 4000MHz, mi się udało i wielu innym też, szkoda, że wciąż z błędami whea, a nowszych betach.

ATX, X570, główne różnice to 2 sloty na karty x16 i 2 na dyski nvme w standardzie PCIe 4.0 oraz wentylator na chipsecie, który normalnie powinien się włączać dopiero po mocniejszym obciążeniu chipsetu, w innym przypadku pracować na niskich obrotach część płyt ma możliwość zarządzania pracą tego wentylatora w biosie modyfikują krzywą pracy. Większość osób jednak będzie korzystać góra tylko z jednego slotu na kartę i nvme z PCIe 4.0 czyli w zupełności wystarczy płyta z chipsetem B550 tym bardziej, że większość tych co ciekawszych ma poprawioną i generalnie lepszą, nowszą topologię pamięci, z niżej dwóch Tomahawk ma usprawnioną, Elite ma starą:
- Gigabyte X570 Aorus Elite od 806 zł - linki
- MSI X570 Tomahawk Wifi od 979 zł(ale bywa za 899 zł i mniej) - linki

Póki co nie liczyłby na infinity pracujące na 2000MHz czyli ram 4000MHz z uwagi na zbugowaną agesę w biosach od AMD jak co roku. To nie jest wina MSI, Asusa, Gigabyte'a czy Asrocka, że w hwinfo zauważycie jak sypie błędami WHEA czy są crashe bądź czarne/niebieskie ekrany. Póki co na części płyt z oficjalnym ostatnim biosem ram działa na 3200MHz, czasami do 3600MHz bez błędów WHEA, część producentów już wypuściła nowsze bety, które radzę instalować, tam powinno się dać radę pracować na 3800MHz o ile dobrze dobierzecie sobie napięcia vddg i soc w biosie, ale to jeszcze nie jest fix o którym ludzie od PR AMD się wypowiadali. AMD dalej pracuje nad nową agesą, która miałaby ułatwiać uzyskanie 4000MHz na infinity na dzielniku 1:1 czyli 2000MHz.

Brak wifi na płycie, a ono jest koniecznie potrzebne?
Potraficie liczyć i zobaczyć ile kosztuje dopłata do płyt w wersji wifi, no cóż przeważnie sporo sobie za to życzą, ale otóż jest na to cebulowy sposób Zakup karty wifi intela AX200NGW z brandem lenovo czy innego producenta laptopów  + adapter pcie z antenami obie rzeczy z aliexpress, albo gotowy zestaw również stamtąd lub ebaya. Gotowy zestaw jakby komuś nie chciało się szukać tego osobno pod postacią TXA083 widziałem całość z kartą za $14,5. Karta wspiera bluetooth 5.0 i APTX, który by działał kabel usb musi być wpięty do adaptera oraz wyjść usb 3.0 na płycie głównej. 

Intel:
Płyty oparte o Chipset Z490(z prawdopodobnym wsparciem Rocket Laków, które zadebiutują w przyszłym roku) do procesorów 10600K(6 rdzeni) 10700K, 10700KF(wyłączona grafika zintegrowana), 10850K, 10850KA(10 rdzeni), nie sądzę by 10900K(10 rdzeni) był warty dopłaty skoro to zwyczajnie lepszy bin 10850K:
- MSI Z490-A od 645 zł < linki lub MSI Z490 Gaming Plus od 664 zł - linki to jest takie absolutne minimum, klasa B- 
- Gigabyte Z490 Aorus Elite - to bardzo dobra płyta, ma wbudowaną kartę wifi, klasa A od 875 zł - linki

Karty grafiki

Nvidia GTX 1650 Super, od 799 zł - linki
AMD Radeon RX 5500 XT 4GB vram (od 682 zł), istotne porównanie PCie 3.0 x8 vs PCie 4.0 x8, bo AMD obcięło kartę linie z PCie z 16 do 8 - wideo
W jednych grach jest wydajniejszy 5500 XT w innych 1650 Super

Nvidia GTX 1660 Super:
- Palita - linki
- 3 wentylatorową konstrukcję Gigabyte'a - linki
- czasami koło 1000 zł idzie wyrwać  KFA2 GeForce GTX 1660 SUPER 

AMD Radeon 5600 XT
- Pulse Sapphire - linki
- 3 wentylatorowa konstrukcja od Gigabyte'a - linki

To tyle z tych podstawowych, powyżej tych kwot raczej nikt nie kupi innych kart niż nowe Ampere od Nvidii czy RDNA2 od AMD w nowym Navi. Przy RTXach zapomnijcie o tańszych wersjach, producentom się one nie opłacają i wolą słać droższe wersje "OC" z wgranym fabrycznie podkręconym biosem, to jest jedyna różnica, bo na chwilę obecną każda sztuka z miejsca je robi. Z uwagi na to, że proshop jest dość transparentny tutaj możecie zobaczyć sytuację z zamówieniami oraz ilością kart jaką otrzymali, zamówili czy ile do nich idzie, wersje non OC praktycznie nie są wysyłane - link

- RTX 3060 Ti - soon, ale boję się wyceny polskich sklepów, przypomnę, że wersja referencyjna 3070 miała cenę 2359 zł na Polskę, a 3060 Ti 1899 zł. Najtańsze modele niereferencyjne w Polsce zaczynały się w na premierę od 2100 zł. Najlepiej wypadł TUF Asusa, Gigabyte Gaming też temperaturowo jest ok, ale głośniejszy od np. Trio MSI.
- RTX 3070 - dobra w i miarę jak na obecne czasy dostępna konstrukcja to MSI X Trio za 2899 zł, chociaż to i tak wysoka kwota, RX6800 ma większy sens, chociaż to zależy co na niej robicie oraz ile polska januszerka sobie krzyknie za wersje niereferencyjne
- RX 6800 - przy obecnych cenach tak średnio opłacalna na tle 6800 XT, ale oczywiście wydajniejsza od RTXa 3070
- RX 6800XT - udanie walczy z RTXem 3080 w najpopularniej obecnie wybieranej rozdzielczości w nowych zestawach tj. wqhd szczególnie mając nowego ryzena z rodziny Zen 3 z włączonym w biosie Smart Access Memory, w 4k przegrywa. Udane konstrukcje miał Sapphire w swoim Pulsie i Nitro+, oba widziałem z ciepłowodem biegnącym przez kości ram sekcję VRM co powinno pomóc w chłodzeniu tych elementów. Gigabyte Gaming OC i Red Devil Power Colora też powinny być ok. Asus w zeszłym roku ze swoim Strixem i TUFem się skompromitował i oba modele musiał poprawiać, zazwyczaj skupiają się tylko na nvidii nie zmieniając specjalnie chłodzeń, co prawda TUF w RTXie 3060 Ti, 3070, 3080 był udany, ale zobaczymy czy nie zrobią tego co zawsze. 



źródło: Hardware Unboxed - link do ich recenzji

Nvidia miała papierową premierę tutaj jest jeszcze gorzej, Samsung ma problemy z produkcją dużych 8 nm chipów, ale TSCM też nie ma lekko przy tak dużych 7 nm układach, ale powody trudnej dostępności Zen 3 i RDNA2 tutaj też mogą być zwyczajnie z uwagi na to, że 80% wszystkich mocy twórczych jakie zarezerwowało AMD u TSMC idzie na produkcję jednostek do konsol, a pozostałe 20% musi się podzielić na karty grafiki i procesory(chociaż akurat tutaj jest około 92% sprawnych chipów, więc odrzutów jest mało, ale też chipy dużo mniejsze, wiec nie powinno to nikogo dziwić.).

- RTX 3080 - powodzenia w znalezieniu karty, przynajmniej w rozsądnej cenie, sklepy wykorzystują duży popyt i niską podaż, krojąc jeleni proline i komputronik przerastają siebie właściciele części tych drugich sklepów, bo wiele z nich to franszczyzny sama je nawet tam wystawia. Pracownicy waszych sklepów też są na kolejce przed wami. W każdym razie bardziej udane modele to:
  •  Asus TUF na premierę za 3279 zł był najbardziej opłacalną kartą, zwłaszcza, że  rywalizuje z całym topem, bardzo przemyślane chłodzenie i układa zasilania na PCB. Całkiem niezłe też temperatury i kultura pracy, praktycznie rywalizuje z topem. Chyba obecnie najbardziej szukana karta na rynku oczywiście w rozsądnych pieniądzach, wersja zwykła tj. nie OC nie do dostania. Ulubiony sklep Polaków od premier i problemu globalnego x-kom wczoraj właśnie wysłał wersję non OC osobie, która ją zamówiła o 15:04 17.09.2020 czyli w przeciągu pierwszych 5 minut od oficjalnej premiery, asus ich zwyczajnie nie wysyła, ale sam sklep też się kompromituje swoimi lakonicznymi odpowiedziami i brakiem przejrzystości.
  • Gigabyte Eagle OC, Gaming OC, Vision OC(biała) - wszystkie mniej więcej podobne jeżeli chodzi o chłodzenie oraz niestety konstrukcyjnie, bo cała trójka ma problemy z pinami w swojej przeplotce wpdają do środka. Gigabyte mówi, że zostało już to poprawione i te z 42+ tygodnia już na to nie cierpią.
  • Ujdzie też MSI Gaming X Trio ze swoim plastikowatym backplatem
  • Dwie drogie karty to kloc Gigabyte Aorus Master - dobra karta, ale kloc zajmuje pod 4 sloty, więc sprawdźcie czy macie miejsce na nią, poskąpili trochę na lepsze wentylatory. Drugą drogą kartą jest Asus Strix OC jednak ludzie narzekają na cewki grające pełny koncert, pomagał UV i skręcenie zegarów, a za tak dużą kwotę karta nie powinna się zachowywać w ten sposób.
Tyle z powiedzmy, że udanych konstrukcji. Całkiem sporo osób robi RTXom 3070 i 3080 undervolting na 925mV ustawiając zegary na sztywno na np. 1920/1950/1990 oraz podręcając pamięci notując wzrost FPS i spadek temperatur oraz zapotrzebowania na energię. Podobnie sprawa wygląda z 6800 XT tylko tutaj też podnosi się power limit, zysk koło 5-6% FPS.

Wyżej już się raczej nie opłaca, chociaż zobaczymy jeszcze jak w grudniu wypadnie 6900 XT na tle RTXa 3090, a przede wszystkim w jakiej realnej cenie się pojawi. $999 * 3.77 po dzisiejszym kursie dolara i dodając polski VAT wyszłoby 4632,5 zł, zaokrąglając do ich ulubionych 4649, ale że polskie sklepy nie mają za grosz godność to zedrą z was ostatnią złotówkę co pokazały dzisiaj czy podczas premier RTXa 3070 i nowych ryzenów januszerka pełną parą, nawet się już nie kryją z tym, z Polaka trzeba skrobać, spójrzcie na dzisiejszy debiut referencyjnych modeli, za przykład wezmę 6800 XT:
- biorąc cenę sugerowaną AMD, która wlicza już marżę sklepu karty miały zadebiutować za $649 mnożymy przez kurs sprzedaży dolara na chwilę gdy to piszę czyli 3.78 dodajemy polski VAT i wychodzi 3017,50 zł, po januszowemu zaokrąglając w górę - 3049 zł jakby im czasem kurs dolara w te 3 minuty podczas których 30 sztuk powercolora było dostępnych podskoczył do 3.82, tymczasem:
- referent od Power Colora w morele.net 3249 zł no wiadomo dolary musieli czy to oni czy hurtownicy u których się zaopatrują po 4.07
- referent od Power Colora w x-komie 3399 zł, a ci to już całkiem uwzględnili sobie, że w przeciągu kilku minut złotówka aż osłabnie do 4.26 za jednego dolara
już nawet pierwszego dnia premiery nie mogli sobie odpuścić, można powiedzieć, że się nie pierdolą i będą zdzierać od samego początku, aż strach myśleć na ile wycenią niereferenty od Sapphire aż strach pomyśleć, ale skoro zaczynają z grubej rury wolę nie wiedzieć, więc nie wierzę, że przy 6900XT też nie odlecą.

Ktoś zaraz powie, że takie przeliczenie nie ma sensu, ceny msrp od AMD na Europę są inne, hah niezbyt niżej macie tabelka z nimi, nie miejcie złudzeń to pazerne sklepy sobie zwiększyły marże:

Panowie z proshopu twierdzą, że o ile karty, które otrzymali bezpośrednio od AMD były w cenie msrp, ale te referenty sprzedwane im przez producentów, które je tylko brandują miały już pewien narzut.

Zadania profesjonalne:
- deep i machine learning - tutaj wiadomo kompletny brak bibliotek(poza jedną) i wsparcia, nikt się nie będzie męczył, nawet najwiekszy fanboy AMD i hobbystycznie(bo teraz jednak większość obliczeń odbywa się na maszynach w chmurze/centrach obliczeniowych wynajmowanych na minuty) wybierze RTXa 3070 lub RTXa 3080 ewentualnie poczeka na 3080 Ti z większą liczbą vram, kolejna karta widmo już w styczniu.
- encoder w RTXach 30XXjest wyraźnie lepszy nie ma o czym mówić
- akceleracja gpu w blenderze 6800XT>RTX3080>RX3080>RTX 3070, ale ogólnie RTX 3080 ma lepsze rezultaty, bo problemy ze sterownikami AMD z ich ProRender
- Catia, Creo, wyraźniejsze różnice: RTX 3080>RTX 3070>RX 6800XT>RX6080
- Siemencs NX, duże różnice na korzyść nowych radeonów ponad 3 krotnie lepsze wyniki, wydajność RX 6080 XT i RX 6080 zbliżona.
- SolidWorks, wyraźniejsze różnice: RTX 3080>RTX 3070>RX 6080XT>RX 6080
- 3DS Max: RX 6800XT>RTX 3080>RX 6080>RTX 3070

W Ray Tracingu nowe radeony dzieli duża różnica do Ampere jeżeli chodzi o ilość FPS i  przede wszystkim jek to słabo to wygląda. Niektórzy też wybiorą karty nvidii z uwagi na obsługę DLSS i lepszą implementację ray traycingu oraz stabilniejsze sterowniki. Inni radeony, bo są bardziej dostępne i mają więcej ramu.

No cóż płacić za jedną kartę czy za całą konsolę Xbox X lub trochę słabsze Play Station 5(koniecznie z napędem co się wam opłaci w przyszłości na grach z rynku wtórnego) do gier chyba to ma większy sens. Sami możecie sobie policzyć czy złożenie stacjonarki ma sens, gdzie sama karta grafiki będzie kosztować więcej. Szkoda, że gry są tak drogie na konsole, a ich obecna dostępność tylko trochę lepsza od nowych RTXów Nvidii.

Pamięć ram
Obecnie 4000MHz z infinity fabric pracującym na 2000MHz, którym AMD się pośrednio chwaliło przy okazji premiery Zen 3 i wielu ludzi od razu uznało za "sweet spot" i pyta się regularnie o kości pracujące nominalnie po wyjęciu z pudełka i odpaleniu XMP na  4000MHz - to nierealne. W tej chwili nie ma takich biosów, które nie będą sypały błędami WHEA, co z tego jak nawet popularne ballistixy pociągnięcie na luźnych subtimingach do 4000MHz CL16 jak pod kilkudziesięciu minutach będzie mieć ponad 1000 błędów sprzętowych okazjonalne sypanie się aplikacji i niebieskie/czarne ekrany. Na starszych biosach już przy 3600MHz potrafi nimi sypać, więc szukajcie jak najnowszych bet do swoich płyt na których kości mogą pracować bez błędów whea jak odpowiednio sobie dobierzecie napięcia na soc i vddg do 3800MHz czyli tylu co też nowszych rewizjach Zen 2. AMD pracuje obecnie nad nową agesą na, której osiągnięcie 4000MHz ma być łatwiejsze, więc pewnie w pierwszym kwartale przyszłego roku pojawi się coś lepszego. Kolejna zbugowana premiera AMD i klienci bądźcie naszymi beta testerami.

Część tech youtuberów odkryła przy okazji premiery nowych ryzenów, że pamięć z kośćmi z obu stron PCB(dual rank) lub ich odpowiednik czyli 4 x 8GB single rank jest równie szybka lub lepsa co single ranki bdie'e samsunga po umiarkowanym zejściu z timingami na zbliżonych głównych timingach. Z tym, że to głównie robi różnicę w grach na mocniej karcie w rozdzielczość full hd, gdzie większość obecnie jednak celuje w monitory wqhd, na np. takim 2070 Super będzie to drobna różnica. W zadaniach profesjonalnych różnica będzie mała, wię większości wystarczą 3200MHz CL16

Najpopularniejszy i cieszący się największą sprzedażą pamięci na Świecie jest Corsair. Tyle można zbudować na samej marce, marketingu i rozpoznawalności oraz ledach. Natomiast według mnie jest to najgorszy producent, w obrębie jednego modelu potrafi stosować 5 różnych firm kości, często wyżyłowany szrot na styk, byleby tylko działało na profilu xmp. Na każdy ich ram ma version number, przeważnie znajduje się na nalepce z numerem seryjnym obok napięcia w formie ciągu 3 cyfr z kropką po pierwszej, X.YZ, gdzie:
- X to producent kości 3 jest dla microna, 4 - samsunga, 5 - hynixa, 8 - nanyi
- Y to ilość pamięci na stronę pcb modułu pamięci(rank) - 1 - 2GB, 2 - 4GB, 3 - 8GB, 4 - 16GB
- Z to rewizja kości, są lepsze i gorsze, bardziej podatne na podkręcanie i bezproblemowe niezależnie czy są na liście QVL pamięci płyty czy nie.

Przykładowe:
3.20 Micron 4Gbit Rev.A 
3.21 Micron 4Gbit Rev.B
3.22 Micron 4Gbit Rev.E
3.22 Micron 4Gbit Rev.F
3.31 Micron 8Gbit Rev.B
3.33 Micron 8Gbit Rev.D 
3.34 Micron 8Gbit Rev.E
4.14 Samsung 4Gbit D-die 
4.23 Samsung 4Gbit D-die
4.24 Samsung 4Gbit E-die 
4.31 Samsung 8Gbit B-die 
4.32 Samsung 8Gbit C-die 
4.49 Samsung 16Gbit M-die 
4.40 Samsung 16Gbit A-die 
5.29 Hynix 4Gbit MFR
5.20 Hynix 4Gbit AFR 
5.21 Hynix 4Gbit BJR 
5.39 Hynix 8Gbit MFR
5.30 Hynix 8Gbit AFR 
5.31 Hynix 8Gbit BFR
5.32 Hynix 8Gbit CJR 
8.20 Nanya 4Gbit Rev.A 
8.30 Nanya 8Gbit Rev.A 

Plug&Play, kości pamięci dla osób, które cenią swój czas, chcą włożyć do slotu i to ma działać, teraz poleca się szybsze 3600MHz/3733MHz by wykorzystać większą częstotliwość infinity fabric(automat w Zen 3 ustawią ją do 1900MHz czyli 3800MHz na ramie, powyżej trzeba zmienić opcję w biosie na umclk=fclk i daną częstotliwość ram dzieloną na 2, dla Zen 2 jest to potrzebne już powyżej 3600Mhz):
2x8GB:
- Goodram IRDM Pro 3600MHz CL17(kości nanya), 2x8GB od 329 zł - linki
- Patriot Viper 4 PV416G373C7K 3733MHz CL17(kości hynix CJR) od 327 zł - linki
- Patriot Viper Steel PVS416G373C7K 3733MHz CL17(kości hynix CJR) od 334 zł - linki
- Crucial Ballistix 3600 CL16(starsze rewizje single rank micron edie, nowsze micron single rank bdie od produkcja od sierpnia) na promocjach na amazon.de - linki

2x16GB
- Goodram IRDM Pro 3600MHz CL17, 2x16GB od 599 zł - linki
- Crucial Ballistix 3600 CL16(starsze rewizje dual rank micron edie, nowsze micron single rank bdie od produkcja od sierpnia) na promocjach na amazon.de

4x16GB
- Kingston HyperX HX432C16FB3K2/64(micron B-die, dual rank, powinny też pracować w konfiguracji 4x32GB bez większych problemów) - linki 4x32GB - linki
- Crucial Ballistix 3600 CL16(starsze rewizje dual rank micron edie, nowsze micron single rank bdie od produkcja od sierpnia) na promocjach na amazon.de jednak z uwagi na obciążenie kontrolera bezpieczniejsze pewnie będzie wzięcie wolniejszych Ballistixów 3200MHz CL16 2x32GB lub 4x16GB lub 2x32GB HX432C16FB3K2  jeżeli ma to być plug&play chociaż z koścmi microna edie i bdie jest najmniej problemów i zazwyczaj "odpalają od strzała". Lepiej wybierać 2x32GB niż 4x16GB, nie tylko z uwagi na możliwość w przyszłości dołożenia kolejnych 64GB, ale, że 2 zajęte banki pamięci zamiast 4 są mniej problematyczne biorąc pod uwagę, że każda nowa płyta ma teraz topologię pamięci "daisy chain".

Jednak biorąc pod uwagę, że większość woli jednak tańsze kości(ale to są też kości z potencjałem OC:
- jedna z najpopularniejszych z uwagi na promocje na amzonie.de i nie tylko Crucial Ballistix 3200MHz CL16, śledźcie peppera jak będzie jakaś przecena to napewno się tam pojawi 210-250 zł, czasami i trafią 3600MHz Cl16 na cebuli. Tak samo 2x16GB lub 4x16GB najtaniej były w październiku na prime day za 92 € za 2x16GB 3200MHz CL16
- Kingston HyperX HX432C16FB3K2/64(micron B-die, dual rank, powinny też pracować w konfiguracji 4x32GB bez większych problemów) - linki HX432C16FB3K4/128 czyli już fabrycznie dobrane - 4x32GB - linki

Coś dla amatorów podkręcania i darmowego wzrostu wydajności, podkręcanie pamięci dzięki
Cebulowego OC Micron Edie/Bdie z uwagi na częste promocje na amazon.de i nie tylko, Crucial Ballistix, ostatnia literka w kodzie produktu to kolor R - czerwony, W - biały, B - czarny
- 3000MHz CL15 - od 299 zł BL2K8G30C15U4RBL2K8G30C15U4W, BL2K8G30C15U4B
- 3200MHz CL16 - od 314 zł BL2K8G32C16U4RBL2K8G32C16U4W, BL2K8G32C16U4B
są też wersje z ledami, ale nie jestem fanem świecidełek. 3600MHz Cl16 nieopłacalna, bo różnica z ich sortowania na odrobinę lepsze biny nie ma tutaj większego znaczenia, ostatecznie jest różnica jest zbyt niewielka by była warto dopłaty. Wersje z ledami i maxy od cruciala mają czujniki temperatury, chociaż temperatura, która przeważnie jest w obudowie nie zbytniego wpływu na edie/bdie microna w przeciwieństwie do wrażliwych na to samsungów bdie. Największą zaletą tych kości jest regularność, mogą się różnić napięciami 1.38-1.45V czy tRCDRD 20 zamiast 19 czy wyższe TRFC oraz subtimingami, ale praktycznie każda sztuka zrobi 3800MHz CL16, sam też to mogą potwierdzić, 2x8GB, 2x16GB, 4x16GB z drobnymi różnicami, ale wszystkie poszły na tyle z dzielnikiem 1:1 na infinity.

Samsung Bdie czyli najlepsze kości i pierwszy wybór jak możecie dopłacić:
- G.Skill Flare X 3200 MHz CL14 2x8GB od 475 zł - linki
- G.Skill Ripjavs V 3200 MHz CL14 2x8GB od 480 zł - linki
- Patriot Viper Steel 4400MHz CL19 od 549 zł - linki są to najczęściej wybierane kości dla osób szukających najwyższej wydajności po optymalizacji celujących w 3800MHz CL14 lub 4000MHz CL15/16 z ciasny subtimingami i niskim trfc.

Baza kości na pamięciach, lista edie'ami microna, lista bdie samsunga.

Chciałbym napisać, że każdy powinien kręcić, bo OC ramów w ryzenach nigdy nie było prostsze i potrzeba tylko zarezerwować sobie trochę czasu, albo dzień, albo dwa. :D Do czego zmierzam jak ktoś kto obrabia/montuje filmy, zajmuje się renderingiem, obróbką graficzną i weźmie te microny wyżej np. 2x lub 4x 16GB 3200MHz CL16 to różnica pomiędzy czasami/wynikami na fabrycznych ustawieniach, a 3733CL16 na ryzenach jest pomijalna, jest tak niewielka różnica, że szkoda na to marnować czasu i pewnie nerwów, jak znajdę znowu linki z testami to jest tutaj wrzucę.

Kalkulator do OC pamięci i ich opóźnień DRAM Calculator for Ryzenlink
Narzędzia do testowania stabilności i błędów pamięci: HCI(odpala się tyle instancji aplikacji ile mamy wątków w procesorze by zająć cały ram), testmem5, najlepsze i najszybciej znajdujące błędy narzędzie to Karhu RAM Test, ale jest ono płatne. 1000% pokrycia bez błędów to takie minimum. Baza OC pamięci ram, może coś wam pomoże przy dobieraniu waszych jak  - link, micron edie - link, micron bdie - link

Stabilność Infinity Fabric
Jeżeli w ogóle wyższe infinity fabric niż 1900MHz wam się odpali i nie zawiesi podczas prostych czynności na pulpicie to chociaż nie można być pewnym w 100% to są pewne przesłanki by sądzić, że nie jest do końca stabilne:
- wyniki zapisu, odczytu, copy oraz latency są wyraźnie gorsze niż na przy 3800MHz CL16, szczególnie to widać czy czasie dostępu do pamięci w latency
- spadły również widocznie wyniki dla Cache L3 w aidzie
- podczas dużego obciążenia w teście stabilności wpadają błędy sprzętowe whea w programie do monitoringu hwinfo64
- randomowe crashe

Dyski

Dyski SSD Nvme PCIe 3.0
Polowanie na promocje niżej wymienionych, jak któryś jest przeceniony to przeważnie ktoś na pepperze wrzuci o nich informację, 480-512 jest bardziej opłacalny niż mniejszy, dyski w których jeszcze nie kombinują:

Niższa klasa wystarczająca większości, która pewnie nie zobaczy różnicy pomiędzy tymi droższymi
- WD SN550
- Kingston KC2000
- Plextor M9PGN+
- Adata SX8200 Pro, która stała się obecnie w zasadzie zwykłym SX8200 bez zmiany nazwy, po cichu, a recenzje stałe zostały pierwsze zmienione sztuki pojawiły się już w październiku

SX8200 Pro>M9PGN+>[większa różnica]>KC2000>SN550

Szybsze dyski:
- Samsung 970 Evo
- WD SN750
- Kingston KC2500 1TB SSD prawie, że bliźniacza konstrukcja jak Adata SX8200, ale póki co nie ma informacji, że też zmienili kontroler i kości oraz ram na pcb dysku
- Hynix Gold/Platinum P31 128 warstwowe kości i dzięki nim pełne wykorzystanie kontrolera
- Samsung 970 Evo Plus 

Pamiętacie może wtopę wizerunkową jak Kingston w dysku SSD V300 podmienił kości synchroniczne na asynchroniczne myśląc, że nikt się nie połapie i zarobią na tym setki milionów? Pewnie część z was myślała, że po linczu za ten manewr skutecznie podziała jako straszak przed odstawianiem podobnych numerów w przyszłości? - nic bardziej mylnego, bo goodram zrobił, crucial w BX500 od 960GB w górę mają QLC. Jednak chciwość producentów nie zna granic, więc teraz są jeszcze bardziej bezczelni.Z 2.5" dysków SSD warto jeszcze brać MX500.

Kombinatorstwo dotyczy dysków ssd nvme z kontrolerem Phisona PS5012-E12, który po wypuszczeniu recenzji i podrzucaniu starszej rewizji został zamieniony na wolniejszy i bardziej grzejący się E12S, a dalej za tym poszły podmianki:
- ramu z ddr4 na ddr3
- ilości pamięci podręcznej o połowę w dół
- kości 3D TLC na gorsze, a czasem i QLC

Zaczął w zeszłym roku Sabrent Rocket reszta szybciej lub wolniej dołącza:
- Corsair Force MP510
- Silicon Power P34A80
- PNY XLR8 CS3030
- Patriot Viper VPN100
reszta to pewnie kwestia czasu

Bo wiadomo głupi klient się nie połapie, że mu wsadzili gorsze, mnie żywotne kości i resztę zmian powodujące spadki wydajności zamarkuje się na krótko cachem SLC.

Pełna loteria co traficie:
- PS5012-E12, PS5012-E12S, SM2262ENG

Kości:
- Toshiba 64L PE Cycle Limit: 3000
- Micron 64L(B16A) PE Cycle Limit: 1500
- Micron 96L(B27A) PE Cycle Limit: 2000

Narzędzie do sprawdzenia co wam wcisnęli:
Phison NVME flash id2 - link

Adata dołączyła do ekipy i obecny SX8200 Pro stał się praktycznie SX8200(który swoją drogą Adata wycofała) po zmianie kontrolera na SM2262G i wolniejszych kości z 64L IMFT TLC na Samsungowskie 64L TLC, jest też wersja z 96L Microna. Może nie ma tak dużych różnic w wykorzystaniu go na codzień, ale nie zmienia to, że jest to gorszy produkt. Budżetowe, mniej trwałe kości w V3 są nowsze 96L, niżej taktowany kontroler(625MHz->575MHz) i jego ram(650MT/s -> 533MT/s). Obecnie na rynku są 3 różne rewizje tego dysku, no powiedzmy dwie V2 i V3, najszybsza już nie do dostania, porównanie ich wydajności - linki

Panie, a na co mi takie drogie dyski, dej Pan coś taniego, byleby to był SSD, te terabajty zapisu, odczytu na sekundę mi zbędne, ale mimo wszystko resztki przyzwoitości powinny zostać, więc:
Dyski SSD 2,5" sata III:
- Crucial MX500 - kontoler Silicon Motion SM2258,  64 warstwowe kości 3D TLC Microna 250GB SSD od 160 zł - linki, 500GB od 263 zł - linki, 1TB od 466 zł - linki

Dyski SSD Nvme PCIe 4.0
- Samsung 980 Pro, 128 warstwowe kości TLC 3D, dysk w wersji pro z kościami TLC to jest krok w tył względem 970 Pro
- WD SN850, 96 warstwowe kości TLC 3D, które jeszcze nie wykorzystują w pełni potencjału kontrolera np. Phisona PS5018-E18

Obecnie no cóż jak przejrzycie testy to niezbyt opłacalne, na chwilę obecną względem SN750 czy 970 Evo Plus czyli dwóch topowych dysków na PCIe 3.0. Może w przyszłym roku gdy będzie ich więcej oraz dojdzie też konkurencja z kontrolerem Silicona ceny spadną, będą też może w końcu posiadać 128 warstwowe kości Microna i nie ograniczać kontrolera wykorzystując wszystkie dostępne kanały. Póki co nie ma sensu o ile nie traficie na dużą promocję.

Dyski HDD:
Protip dla szukających większych dysków HDD na magazyn danych czy do backupów, NASa itd, na amazonie.de często przeceniają WD Elements/Easystore: 4TB, 6TB, 8TB, 10TB, 12TB, 14TB w których siedzą zwykłe dyski 3.5" WD Blue, White, Red(który w zasadzie nigdy nie wiadomo) na normalne porty sata, a zakup tego i wyjęcie ich ze środka wychodzi dużo taniej niż zakup takiego dysku osobno. Uwaga na wolne dyski SMR, które po cichu WD, Seagate i Toshiba zaczęły po cichu wkładać do NASów i desktopów. Póki co sierpień jeszcze nie kombinują od 10TB w górę oraz oczywiście takich seriach WD Red Pro, WD Black i Purple. Informacja od WD na ten temat, które się ugięło:



Obudowy

4 najciekawsze obudowy to:
- BeQuiet Pure Base 500DX, 3 fabryczne dobre 140 mm wentylatory z tym, że ten jeden górny zawsze należy przełożyć z na przód, najcichsza tutaj i pewnie najciekawsze jeżeli weźmiemy pod uwagę całokształt od 449 zł - czarna, biała
- Phanteks Eclipse P400A, popularna, niezłe temperatury od 309 zł - link
- Phanteks Eclipse P500A, większy i trochę lepszy P400A,  przodu zmieści nawet tego nowego Arctica Liquid Freezera II 420 z chłodnicą, która tam ma 458 mm  od 489 zł - linki
- Lian Li Lancool 215 - tu jest chyba za 346 zł najtaniej, wysoko na liście jeżeli chodzi o temperatury przy znormalizowanych 36dBA z uwagi na sporą przewiewność na stock, 2 fabryczne 200m wentylatory na przodzie - link

Inne ciekawe obudowy:
- Lian Li PC-O11 Dynamic od 599 zł - linki
- Lian Li PC-O11 Mini koło 480 zł - linki
- Lian Li Lancool II Mesh - od 459 zł 
- Phanteks Enthoo Pro 2 od 575 zł
- Phanteks Eclipse P600S od 609 zł - linki
- Corsair 275R Airflow od 303 zł - linki
- Silentium Regnum RG6V TG od 258 zł - linki
- SilentiumPC Astrum AT6V EVO TG ma port USB C z przodu, ale do jego podpięcia musicie też mieć takie złącze w płycie, a nie każda posiada od 369 zł - linki

Tanie obudowy:
- Deepcool Matrexx 55 Mesh od 189 zł - linki

Najlepsze obudowy według gamers nexus w 2020 roku - link


Wentylatory do obudowy i również dobre wydajnie oraz ciche na chłodnicę ARCTIC P12 PWM PST, w 5-cio paku za około 109 zł  i 140mm P14 PWM PST od 137 zł za 5-cio pak bardzo polecane tak do 80% rpm. Wersja zwykła z PWM od PST różni się tym, że te drugie mają rozgałęźnik do którego można podłączyć drugi wentylator, to tak jakby komuś brakowało złącz na płycie. Uwaga na pięciopaki z 3 pinowym złączem, warto jednak dołożyć i wziąć coś z 4 pinowym sterowaniem z pwm. P12 i P14 są praktycznie bezkonkurencyjne jeżeli chodzi o stosunek ceny do możliwości przy tym w miarę ciche i wydajne, testy - link1link2

Zasilacze
Tier 1. Preferuję w pełni modularne Corsairy z serii RMx z trybem półpasywnym i najcichszy zasilacz z wentylatorem, RM750x, zasilacz kupuje się na 10 lat(tyle też lat mają gwarancji), więc tutaj bym nie oszczędzał. Corsairowi seria RMX się faktycznie udała i są to świetne zasilacze oczywiście jak nie traficie na skrzeczącą bądź skwierczącą sztukę, które wymieniają na nowe. Od 576zł - linki - ma mają rekomendację i gorąco polecam
Tier 1.7 Adata XPG Core Reactor 750W i 850W, a biorąc pod uwagę obecne ceny, rozmiary i to, że spełnia najnowszy standard ATX 750W
Tier 2 Phanteks AMP czyli prawie to samo seria GX750 Seasonica tylko tańsze i z innymi naklejkami, gorszy serwis i troszkę przyoszczędzili w środku, ale również 10 lat gwarancji, Asus Strix to też w zasadzie to samo co ten GX(+ większe radiatory), ale cena to już kosmos, Fractal Design Ion+ Platinum 860P
Tier 3 Jak komuś te wyżej są za drogie to zawsze jest tańsza modularna, ale nie taka znów tania alternatywa: SilentiumPC Supremo FM2 Gold 750W od 392 zł - linki
Tier 4 No, ale dla kogoś też to może być dalej drogo to jest tańszy 700W zasilacz z odpinanymi kablami półmodularny SilentiumPC Vero M3 od 268 zł - linki, oczywiście jest jego tańsza wersja ze wszystkimi kablami w jednej wiązce czyli Vero L3, ale chyba warto dołożyć te parę złotych i mieć porządek w obudowie.

Zasilacze są teraz drogie z uwagi na problemy z transportem na Świecie i zwiększenie jego kosztów oraz czasów oczekiwania, jeszcze pewnie to potrwa kilka miesięcy, może jak wróci pasażerski ruch lotniczy to trochę rozładuje obciążenie statków, póki co zasilacze to ciężka paczka w stosunku do objętości. Dlaczego sugeruję 750W? Bo zasilacza nie kupujecie na rok czy dwa tylko przeważnie on przeżyje wasze 2 czy 3 komputery, wymagania cały czas rosną, a nie spadają i największą sprawność ma mniej więcej w połowie mocy. Normalnie też bym wam polecił sam kupić taniego Vero M3 czy bardzo dobrej Adaty Core Reactor 750W(oba uwzględniam ze względu na stosunek ceny do możliwości) zakup Corsaira RM750X jako zasilacz na lata, który obroni się w każdej recenzji i ma tryb półpasywny oraz jest najcichszy i oczywiście jest to rzecz na której bym nie oszczędzał, ale ich ceny są obecnie absurdalne w stosunku tych jakie były. Czasami widuję tego Corsaira za około 500-550 zł na amazonie, ale na temat ich gwarancji napisałem niżej, można go reklamować bezpośrednio u Corsaira, ale wysyłką w jedną stronę do Holandii na wasz koszt czyli koło 80 zł, więc musicie zdecydować sami. Póki co sklepy nie spodziewają się jakiś dużych czy w ogóle dostępności zasilaczy powyżej 750W.

kalkulator poboru mocy - link, Tier list zasilaczy - link

Monitory:
Samsung LS27R750QEUXEN, freesync, g-sync compatible, 10 bitowa matryca VA,  tylko 2 złącza - 1x HDMI 2.0 i 1x mini DP i głupie mocowanie, które wymaga na dolnej i górnej części blatu 9-10 cm by go w ogóle zamocować, poza tym bardzo dobry monitor i ciężko o coś lepszego w 27" w tej cenie, to raki taki HG70 bez HDR i strobingu, zaleca się aktualizację oprogramowania do najnowszej wersji, od 1364 zł(bywał tańszy) - link
Acer XV272UP, 27", matowa matryca IPS, 144Hz monitor z Freesync(oraz g-sycn compatible) i HDR,  był za 1499 zł lub 1275 zł ze zniżką dla studentów ze studentbeans, 15% rabat dotyczy każdego z produktów w sklepie acera.
DELL S3220DGF, 32", zakrzywiony, g-sync, freesync 2, 144-165Hz, wqhd od 1642 zł - linki
LG 27GL850-B - matryca nanoIPS, kompatybilny z adaptacyjnym g-synciem i freesynciem, 144Hz, czas reakcji 1 ms i 4ms piksel do piksela, HDR(ale z jasnością 350cd/​m² nie spełnia minimum), generalnie bardzo popularny, często przeceniany link
Gigabyte Aorus FI27Q - 165Hz, HDR, 10 bitowy kolor, LEDy RGB z tyłu monitora :D, lepszy monitor od tego wyżej z lepszą czernią od 2249 zł - link

Ciekawa lista monitorów - link
Zbiór aktualizowany recenzji uwzględniających nowe rewizje czy zmiany w oprogramowaniu - link
Dla grafików te monitory się nie nadają, polecam NECa lub EIZO - lista i forum mva.pl

Karta Wifi:
AX200NGW + adapter obie rzeczy z aliexpress, albo gotowy zestaw również stamtąd lub ebaya, karta wspiera bluetooth 5.0 i APTX, który by działał kabel usb musi być wpięty do adaptera oraz wyjść usb 3.0 na pcb płyty. Na aliexpress jest też już dostępna najnowsza karta Intela AX210 za niewiele więcej, pierwsza karta na rynku obsługująca standard Wifi 6E, nowe pasmo 6GHz, dostęp do 14 dodatkowych kanałów 80 MHz i 7 kanałów 160 MHz.

Myszki:
Z myszek bezprzewodowych popularny jest Logitech G305 za 160 zł, czasami jest za tyle normalnie, czasem na promocjach. G603 za 180 zł też bywa często wybierana.

Informacja dla Polaków kupujących z amazon.de, amazon.es, amazon.it, amazon.co.uk, amazon.fr gdy kupujecie coś co ma gwarancją dłuższą niż 24 miesiące radzę się dwa razy zastanowić czy warto zaoszczędzić, bo gdy taki sprzęt popsuje się po okresie 2 lat to pomimo posiadania dłuższej gwarancji amazon się na was wypnie: "Ustawowy okres odpowiedzialności za wadliwe przedmioty wynosi dwa lata. Przedmiot XXXX został dostarczony w ramach zamówienia o numerze XXXX ponad dwa lata temu. Z tego powodu w tym wypadku złożenie reklamacji za pośrednictwem serwisu Amazon.de nie jest już możliwe. Przykro mi, ze nasza obsługa nie spełniła Pana oczekiwań. Chciałbym zaznaczyć, ze wszystkie informacje dotyczące warunków zakupu może Pan łatwo znaleźć na naszej stronie Amazon.de, zjeżdżając na sam dół strony, wybierając "Koszty i zasady dostaw", następnie "Zwroty produktów i wpłat" a następnie "Ustawowe prawa kupującego". Znajduje się tam informacja mówiącą, że na produkty sprzedawane w Amazon, które są nieprawidłowe, uszkodzone lub wadliwe Amazon przyznaje 2 lata gwarancji", a producent zrobi to samo kierując was do realizacji gwarancyjnej u sprzedawcy z uwagi na to, że raz sporo rzeczy tak kierują, a dwa, że sprzęt był kupiony poza Polską, więc o ile to nie pamięć czy procesor, który zarówno u Intela jak i AMD można zrealizować na podstawie numeru seryjnego to pewnie produkty z 36, 60 i 120 miesięczną gwarancją lepiej kupić w Polsce. Pamiętajcie też, że gwarancja z amazonu nie przechodzi na drugą osobę przy odsprzedaży, a część polskich sklepów zrealizuje ją na używany produkt gdy był kupiony u nich, pamiętam, że tak w przeszłości było w x-komie, komputroniku i morele, nie mam co do tego 100% pewności w 2020 roku.

ostatnia częściowa aktualizacja i ogólnie przebudowa 21.11.2020

Komentarze

  1. Świetny poradnik, wielkie dzięki za włożoną pracę.
    Składam sobie na jego podstawie zestaw, obecnie wygląda to tak:

    Ryzen 5600X, RTX 3060Ti (Palit), MSI B550M Mortar, Corsair RM750x - kupione
    został ram, dysk i chłodzenie

    problem mam z RAMem, bo nie wiem co jest lepszą opcją - mniej szybszego ramu, czy więcej wolniejszego
    lepiej brać 2x8GB tego Patriota 4400MHz czy 2x16GB Patriota 3600MHz C18? cenowo podobnie
    z tego co rozumiem to te 4400MHz nie będzie obecnie w pełni obsługiwane, ale w nowszych BIOSach powinno się to zmienić?

    jeśli chodzi o dysk to chciałem brać adatę ale już widzę że nie, zostaje chyba tylko Samsung Evo 760 1TB z tych które są łatwo dostępne

    dzięki za pomoc

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. z dysków SSD to albo samsung 970 Evo lub Evo Plus na przecenie lub WD SN750 chyba, że jakiś inny ciekawy byłby na promocji. Masz 3060 Ti i pewnie będziesz grać, więc 32GB ram > 16GB, ale może akurat nie ten model. Patriota 4400MHz bierze się chcesz kręcić do oporu na 3800MHz CL14 lub 4000MHz CL15 schodząc ze wszystkimi głównymi i subtimingami, w innym przypadku to nie ma sensu.

      Usuń
  2. Dzięki za poradnik, doskonale pokazał, że na komputerach zatrzymałem się na początku wieku i zrobił jeszcze większy mętlik w głowie :)

    chciałem złożyć sobie PC za około 4tys. jest sens czekania jakieś 2-3 miesiące i czekać aż coś się zmieni, czy raczej bazować na tych ryzenach co są teraz i nie kombinować z czasem ?

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Czy się zmieni cenowo trudno powiedzieć. Ryzen 5600X + np. MSI b450 gaming plus max lub tomahawk max będą tańszą kombinacją niż rocket lake + b560. Najtrudniejszym zadaniem będzie upolowania RTXa 3060 na premierę w rozsądnej cenie.

      Usuń
  3. Witam. Jaka karta graficzna najlepsza do gier za ok 2000 zł ? Wszystkie karty zawarte tutaj są już niestety niedostępne. :(

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz